Google PageRank: Thước đo tầm quan trọng tương đối của trang web

Bạn hay theo dõi thứ hạng Alexa. Tình cờ bạn nghe được 2 webmaster tranh luận:

Webmaster A: Site của em vừa lên top 50k (50.000) Alexa rồi, mừng thiệt bác hehe!

Webmaster B: Thời nào rồi mà còn tin Alexa bác? “Pro” bây giờ toàn nhìn vào PR thôi! Alexa 50k mà PR3 bèo nhèo thế kia thì không thể so với site PR5 của người ta đâu! À mà Google vừa update (cập nhật) PR sáng nay đấy, site tớ từ PR4 lên 5 nè kekeke…

Bạn tự hỏi không biết PR (Pi-a) là gì, được tính ra sao, bao lâu cập nhật một lần? v.v…

Mình sẽ lần lượt trả lời những câu hỏi trên thông qua các bài viết. Nhưng trước hết mình có thể giải thích ngay rằng PR mà webmaster B đề cập ở trên là viết tắt của PageRank, khác với Public Relations – quan hệ công chúng).

Ngoài ra mình cũng sẽ giải đáp vài thắc mắc của webmaster như: Sao site tớ lâu quá rồi mà vẫn PageRank 0? Trao đổi link với site có PageRank thấp hơn hoặc bằng 0 có sao không? PageRank thấp hoặc bằng 0 là site kém? Làm sao để tăng PageRank nhanh chóng? Site mình có PageRank cao hơn site kia nhưng lại xếp dưới trong SERPs? Anchor text vs PageRank? Googlebomb ra sao? v.v…
Google PageRank – Thước đo tầm quan trọng tương đối của trang web

Google xem mỗi liên kết (link) là một lá phiếu (vote). Trang web B link đến trang A được Google hiểu là trang B bỏ phiếu cho trang A, hay nói cách khác trang A được 1 phiếu bầu từ trang B.

Mỗi phiếu bầu có giá trị khác nhau. Google không chỉ quan tâm đến số lượng mà còn phân tích chính “trọng lượng” (tức tầm quan trọng) của lá phiếu. Cả trang B và trang C cùng trỏ về (link đến) trang A nhưng nếu bản thân trang B quan trọng hơn trang C thì trọng lượng lá phiếu của trang B dành cho trang A sẽ “nặng” hơn của trang C dành cho trang A.

Trọng lượng lá phiếu vẫn chưa quan trọng bằng mức độ liên quan giữa 2 đối tượng cho và nhận lá phiếu. Độ tương quan (tức điểm chung) giữa 2 trang web được tính dựa trên mức độ khớp giữa chủ đề (theme) và nội dung (content) của chúng.

Google PageRank tính cả mức độ liên quan giữa 2 trang liên kết và tầm quan trọng nội tại của trang bầu chọn để xác định giá trị trang được bầu chọn. Trang A có nội dung về thương mại điện tử sẽ chẳng nhận được giá trị nào từ trang D nếu trang D bàn về bóng đá.

Tầm quan trọng của trang bầu chọn và độ tương quan giữa trang được bầu chọn và trang bầu chọn tạo nên giá trị hay chất lượng liên kết.

Kết luận, Google PageRank là hệ thống kiểm định giá trị liên kết nhận được, dựa vào số lượng và chất lượng liên kết, để quyết định tầm quan trọng của trang web. Ngoài ra PageRank còn tính dựa trên những yếu tố khác mà Google không công khai (vì e ngại webmaster sẽ “chạy đua PageRank” một cách không công bằng.)

Ngoài ra, đối với Google, PageRank là một trong những yếu tố then chốt (then chốt, không phải duy nhất và quan trọng nhất) ảnh hưởng đến vị trí xếp hạng trang web trên các trang kết quả tìm kiếm (SERPs). Tuy nhiên trang A có PageRank cao chưa chắc xếp hạng tốt hơn trang B có PageRank thấp hơn nếu trang A có chủ đề và nội dung không khớp với từ khóa người dùng gõ vào ô tìm kiếm Google (sẽ minh họa sau).

PageRank có giá trị 0-10 và có thể nhìn thấy thông qua Google Toolbar. Ví dụ PageRank của SEO blog LamSEO.com vẫn chỉ là số 0 tròn trĩnh (nhưng mình hoàn toàn tin lần cập nhật sau sẽ khác :-) ).

PageRank của từng trang trong website độc lập nhau gọi là Internal PageRank (thay đổi rất thường xuyên, có thể là một tuần vài lần và không nhận thấy qua toolbar), phân biệt với Google Toolbar PageRank (khoảng 3-4 tháng thay đổi một lần, có thể nhìn thấy ở toolbar).

Để minh họa, mình dùng 1 ví dụ xã hội về giá trị phiếu bầu ảnh hưởng đến thứ hạng trên kết quả tìm kiếm như sau. Công ty XYZ chỉ cần tuyển 1 trị trí chuyên gia SEO (SEO Expert). Vòng cuối cùng còn lại 3 ứng viên, hiện là 3 chuyên viên SEO (SEO Specialist) đều đạt tiêu chuẩn (gần) như nhau về kỹ năng, trình độ, kinh nghiệm. Khác biệt duy nhất giữa 3 chuyên viên này nằm ở phần Người giới thiệu (Reference): ứng viên A được Sếp công ty hiện tại – một người uy tín trong làng SEO Việt Nam đề cử. Ứng viên B được một người chú ruột rất có uy tín trong lĩnh vực may mặc giới thiệu. Ứng viên C ghi tên một đồng nghiệp cũng là chuyên viên SEO trong nhóm SEO tự do (Freelance SEO) của anh ta ở phần Người giới thiệu. Kết quả cuối cùng: chuyên viên A sẽ trúng tuyển vị trí SEO Expert của công ty XYZ.

Tại sao không phải là anh B vì anh ta cũng được một người uy tín giới thiệu? Đơn giản, cây đa cây đề trong lĩnh vực may mặc không thể hiểu biết về khả năng SEO của ứng viên. Nói cách khác, lĩnh vực hoạt động của Người giới thiệu và anh B không giống nhau.

Tại sao không là anh C khi anh ta được người cùng ngành giới thiệu? Vì tiếng nói của người giới thiệu anh C không bằng cây đại thụ SEO Việt Nam.

Trong ví dụ trên, kết quả tuyển chọn ví như kết quả tìm kiếm, ứng viên A, B, C lần lượt là website A, B, C. Người giới thiệu 1, 2, 3 chính là 3 lá phiếu (liên kết) dành cho 3 website. Và kết quả tuyển chọn đã được giải thích thông qua Google PageRank.

(còn tiếp…)

Bổ sung: ngay thời điểm mình viết bài này, Google Toolbar PageRank vừa cập nhật giải thuật, “bãi bỏ” một số hình phạt đã áp dụng trước đây